หนึ่งในผักที่เกิดขึ้นมาเพื่อถูกดองให้คนไทยกิน
ผักเสี้ยน (Spider weed) เป็นผักพื้นบ้านที่ขึ้นง่ายขึ้นดาย ขึ้นได้ทุกสภาพอากาศ ฝนก็ไม่หวั่น แล้งก็สู้ได้สบาย แถมยังกระจายตัวไปทั่วทุกพื้นที่ทุกภาคของประเทศ พบเจอได้ง่ายๆ ตามท้องนาและริมลำธาร ลักษณะเป็นไม้ล้มลุก สูงประมาณ 30 เซนติเมตร ดอกสีขาวออกเป็นช่อที่ปลายกิ่ง ผลเป็นฝักยาวสีเขียว เมื่อแก่จะเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลอ่อน ทั้งใบและต้นมีกลิ่นฉุน แต่แม้จะดูเหมือนเป็นพืชดาดดื่นไม่สลักสำคัญ ผักเสี้ยนกลับมีประโยชน์ทางสมุนไพรอย่างเรียกได้ว่าทุกส่วน ทั้งลำต้น ใบ ดอก ผล ไปจนถึงราก และที่กินกันอย่างจริงจังเอร็ดอร่อยสุดๆ คือใบกับยอดอ่อนที่ต้องนำมาดองเสียก่อน กลายเป็นผักเสี้ยนดอง หรือ ‘ส้มผักเสี้ยน’ ที่ทั้งอร่อยและมากประโยชน์ชนิดที่ว่าเปรียบเสมือนกิมจิแห่งประเทศไทยเลยทีเดียว
ทำไมต้องดอง?
ข้อที่ 1 ก็เพราะผักเสี้ยนดิบมีรสขมและมีสารไฮโดรไซยาไนด์ ซึ่งเป็นพิษต่อระบบประสาทส่วนกลาง ขัดขวางการนำออกซิเจนไปเลี้ยงส่วนต่างๆ ของร่างกาย หากกินเข้าไปจะมีอาการหายใจแรง เร็ว ปวดศีรษะ มึนงง หมดสติ ไปจนถึงขั้นเสียชีวิตได้ แต่เมื่อนำมาดองหรือต้ม สารพิษนี้ก็จะสลายไป สามารถกินได้อย่างปลอดภัยนั่นเอง
ข้อที่ 2 ภาคเหนือเรียกผักเสี้ยนว่า ‘ผักส้มเสี้ยน’ บ่งบอกเป็นนัยว่าผักเสี้ยนเกี่ยวข้องกับรสเปรี้ยว (ส้ม) นั่นเพราะผักเสี้ยนเหมาะสำหรับนำมาดองเปรี้ยวที่เป็นวิธีที่จะให้รสชาติดีที่สุด โดยรสชาติของผักเสี้ยนดองจะออกไปทางเปรี้ยวนำมากเป็นพิเศษ จิ้มกับน้ำพริกกะปิอร่อยเด็ด อร่อยถึงขั้นที่เมื่อคนนึกถึงผักเสี้ยนก็จะนึกถึงผักเสี้ยนดองเป็นหลัก หรือถ้าพูดถึงผักดอง ชื่อผักเสี้ยนดองก็จะต้องอยู่ในลำดับต้นๆ ความนิยมกินผักเสี้ยนดองของคนไทยนั้นจริงจังถึงขั้นที่มีเกษตรกรทำอาชีพปลูกผักเสี้ยนแล้วดองขายตลอดทั้งปี และแม้ผักเสี้ยนจะสามารถนำไปประกอบอาหารด้วยวิธีอื่นๆ ได้เช่นกัน เมื่อต้มหรือลวกให้สุกก็ทำให้หายขมและหมดกลิ่นเหม็น กินเป็นผักจิ้มได้เช่นเดียวกับการดอง แต่ความนิยมแพ้การดองแบบเทียบกันไม่ติด จะบอกว่าผักเสี้ยนเกิดขึ้นมาเพื่อถูกดองให้คนไทยกินก็ว่าได้
วิธีการดอง
การดองผักเสี้ยนทำได้ง่ายๆ ด้วยการนำผักเสี้ยนมาเด็ดหรือหั่นเป็นท่อนขนาดพอเหมาะ นำไปตากแดดพอหมาดๆ เพื่อขจัดกลิ่นเหม็นเขียว จากนั้นนำข้าวสุกประมาณ 1 กำมือ ต่อผักเสี้ยน 5 ถ้วย มาขยำกับเกลือ ใส่น้ำตาลโตนด 5 ช้อนแกง คลุกเคล้าให้เข้ากัน ใส่ภาชนะปิดฝาให้สนิท ตั้งทิ้งไว้ในที่ร่ม 3-4 วัน ผักเสี้ยนดองที่ได้จะมีรสเปรี้ยวพอดีๆ นำมากินเป็นผักจิ้มน้ำพริก หรือนำไปประกอบอาหารอย่างแกงกระดูกหมูหรือแกงส้มก็ได้
ใครอยากลองรสชาติส้มผักสูตรแม่ใหญ่ของชาวครัว ที่ทำกี่ทีอร่อยเหมือนเดิมทุกครั้ง คลิกที่นี่เลย > ส้มผักสูตรแม่ใหญ่ ทำทีไรก็อร่อย
ผักดองที่มาพร้อมประโยชน์
คนโบราณบอกว่าผักเสี้ยนเป็นยาร้อน กินแล้วเลือดลมดี มีกำลัง แก้ปวดเมื่อย ตาจะดี ผิวจะสวย ซึ่งก็ตรงกับคุณค่าทางโภชนาการ เพราะผักเสี้ยนมีวิตามินเอและวิตามินซีสูงมาก รวมทั้งแคลเซียมและเหล็ก เมื่อผ่านการดองวิตามินและสารต่างๆ จะไม่สูญสลายง่าย ยกเว้นวิตามินซีซึ่งอาจสูญเสียไปบ้าง แต่การดองทำให้เกิดสภาพความเป็นกรด จะช่วยรักษาวิตามินซีได้มากกว่าการต้มหรือการใช้ความร้อน
ผักเสี้ยนดองจึงมีคุณค่าทางโภชนาการสูง อุดมไปด้วยวิตามินเอ วิตามินซี แคลเซียม และธาตุเหล็ก เหมาะสำหรับผู้ที่ขาดสารอาหาร ขาดวิตามินเอ หรือผู้ป่วยโลหิตจาง ผู้ที่มีปัญหาเลือดออกตามไรฟัน และยังมีงานวิจัยระบุว่าผักเสี้ยนดองมีโพรไบโอติกส์ช่วยระบบย่อยอาหารและระบบขับถ่าย กำจัดสิ่งตกค้างในลำไส้ ลดอาการท้องผูก ลดการอักเสบในร่างกาย ป้องกันการติดเชื้อ ปรับการทำงานของสมอง และลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคกระดูกพรุน
ที่มา: https://hd.co.th/the-spider-weed
กราฟิกโดย: นภสร คำโคม
Contributor
Tags:
Recommended Articles
Recommended Videos