จิ้นแดง จิ้นเเห้งหรือจิ้นเกลือ คือ วิธีการถนอมอาหารของคนภาคเหนือ เเต่เดิมใช้เนื้อวัวทำให้ได้เนื้อที่มีสีเเดงเเต่ในปัจจุบันหันมาใช้เนื้อหมูมากขึ้น วิธีการทำคือสไลด์เนื้อสัตว์เป็นแผ่นบางๆ แล้วนำมาคลุกเคล้ากับเครื่องปรุงต่างๆ ใส่สีผสมอาหารเพื่อทำให้เนื้อมีสีเเดง จากนั้นนำไปตากแดดให้ได้ที่แล้วนำย่างบนเตาถ่านให้พอสุกเเละเเห้ง สามารถเก็บไว้ได้นาน

พริกอั่วยัดไส้หมูชุบแป้งทอด เมนูที่ใครไม่ชอบกลิ่นพริกก็สามารถกินได้ จะกินเป็นกับข้าวก็ได้ กินเล่นก็เพลิน วิธีทำก็ไม่ยาก เพียงแค่ปรุงรสหมู ยัดไส้พริก ชุบแป้งทอดก็ได้แล้ว

อาหารเหนือที่หลายคนคุ้นเคยกับเมนู จอผักกาด แกงผักกาดชนิดหนึ่งของชาวเหนือ บ้างก็เรียกเมนูนี้ว่า ผักกาดจอ หรือจอผักกาดเหนือ ซึ่งคำว่า "จอ" ในภาษาเหนือ หมายถึง ต้มผัก ส่วน "ผักกาด" มาจากคำว่า ผักกาดจ้อน หมายถึง ผักกวางตุ้งที่กำลังออกดอก สูตรนี้นำผักกาดจอมาต้มกับกระดูกหมูจนเข้าเนื้อเเละน้ำซุปกลมกล่อม เติมรสนัวจากถั่วเน่าเเผ่น จ่าวน้ำมันกระเทียมเจียวตอนสุดท้ายเพิ่มความหอมนัวให้มากยิ่งขึ้น เป็นเมนูต้องรับต้นปีใหม่ได้ดีทีเดียว

คนเมืองส่วนใหญ่เรียกกันสั้นๆว่า "เข้าต้ม" ถ้าใส่กล้วยน้ำว่าสุก "เข้าต้มกล้วย ถ้าใส่ถั่วลิส่งเรียก "เข้าต้มถั่วดิน"และถ้าโรยมะพร้าวขูดจะเรียก "เข้าต้มหัวหงอก" หรือที่รู้จักกันทั่วๆไปว่า ข้าวต้มหัวหงอก นั่นเอง นิยมทำทีละเยอะๆ หลายๆอันแล้วต้มพร้อมกันทีเดียวเพราะว่าใช้เวลาในการต้มนาน

น้ำเหมี้ยง เป็นอาหารตำรับล้านนาใช้หัวน้ำเหมี้ยง ซึ่งเป็นน้ำที่ได้จากตอนนึ่งเหมี้ยง (ใบชา) แล้วนำไปเคี่ยวจนข้นงวด คนเหนือใช้หัวน้ำเหมี้ยงในการปรุงอาหาร มีรสอูมามิและความฝาดนิดๆ จึงใช้ปรุงแต่น้อย เมนูน้ำเหมี้ยงนี้เป็นเครื่องจิ้มของคนเหนือ ใส่เนื้อหมูผัดกับเครื่องโขลก ได้แก่กระเทียม หอมแดง และกะปิ ผัดให้หอมแล้วจึงเติมน้ำต้มสุก ใส่หัวน้ำเหมี้ยง และใส่ข้าวคั่วเพื่อให้ความหอมและทำให้เครื่องจิ้มข้น หอมอร่อย กินจิ้มกับข้าวเหนียวนึ่ง แคบหมูและพริกแห้งทอด ลำแต้ๆเจ้า

ความพิเศษของข้าวต้มเมืองตากคือ เป็นข้าวต้มเสิร์ฟกับเกี๊ยวกรอบ ส่วนหมูสับนำไปผัดกับผงกะหรี่ ปรุงรส นำราดบนข้าวต้ม เลยเรียกข้าวต้มเมืองตากว่า 'ข้าวต้มผงกะหรี่'

ยวมหรืองวมเป็นผักพื้นบ้านแถบภาคเหนือตอนล่าง (อุตรดิษฐ์ แพร่ และตาก) มีฝักอ่อนรูปร่างคล้ายฝักกระถินแบนๆ ฝักสีเขียวอ่อนเนื้อบางๆ มีรสเปรี้ยวฝาด นิยมเอามากินเป็นผักลาบ ‘ส้า’ ซึ่งหมายถึงยำในภาษาเหนือ สูตรนี้ใส่เนื้อปลาทูโขลกจึงมีรสกลมกล่อม เค็ม เผ็ด เหมาะจะตัดกับรสเปรี้ยวของยวมอ่อนๆ

ขนมจีนน้ำหมู เมนูอาหารเหนือประจำจังหวัดเเพร่ โดยเสิร์ฟเส้นขนมจีนกับซุปกระดูกหมูรสนวลหวานเค็มน้ำปลาร้า หอมเครื่องสมุนไพรอย่างรากผักชี ข่าเเละตะไคร้ ต้มจนกระดุกหมูนุ่ม นิยมกินคู่กับผักลวกเเละน้ำพริกน้ำย้อย เป็นเมนูที่รสชาติไม่จัดจ้านเเต่อร่อยกลมกล่อม

แกงพื้นบ้านของชาวล้านนา น้ำแกงขลุกขลิกได้มาจากการต้มกระดูกหมูกับผักกวางตุ้งดอกจนเปื่อยนุ่ม เครื่องแกงมีเพียงหอมแดง กระเทียมและถั่วเน่าโขลกให้เข้ากัน ปรุงรสง่ายๆด้วยเกลือและน้ำมะขามเปียกเพื่อชูรสเล็กน้อย

ใครแอ่วเหนือเป็นต้องได้กินขนมจีนน้ำเงี้ยว ขนมจีนน้ำแกงแดง สีจัดจ้านแต่รสไม่เผ็ดอย่างที่คิด เพราะสีแดงมาจากมะเขือเทศ น้ำแกงรสกลมกล่อมรสกระดูกหมู มีแตะเปรี้ยวจากมะเขือสีดา ข้นคลั่กด้วยเนื้อหมูสับและเนื้อมะเขือเทศที่เปื่อยยุ่ย ที่สำคัญน้ำเงี้ยวต้องมีเลือดไก่และดอกงิ้ว ขนมจีนจานนี้ต้องมีผักเคียงอย่างถั่วงอก ผักกาดดอง พริกแห้งทอด

"น้ำพริกน้ำอ้อย" เป็นเครื่องจิ้มสำหรับผลไม้ที่มีรสเปรี้ยว เช่น มะม่วง มะปราง มะขาม หรือจะเรียกให้เข้าใจง่ายๆก็คือน้ำปลาหวานของภาคกลางนั้นเอง

จิ้นแดง จิ้นเเห้งหรือจิ้นเกลือ คือ วิธีการถนอมอาหารของคนภาคเหนือ เเต่เดิมใช้เนื้อวัวทำให้ได้เนื้อที่มีสีเเดงเเต่ในปัจจุบันหันมาใช้เนื้อหมูมากขึ้น วิธีการทำคือสไลด์เนื้อสัตว์เป็นแผ่นบางๆ แล้วนำมาคลุกเคล้ากับเครื่องปรุงต่างๆ ใส่สีผสมอาหารเพื่อทำให้เนื้อมีสีเเดง จากนั้นนำไปตากแดดให้ได้ที่แล้วนำย่างบนเตาถ่านให้พอสุกเเละเเห้ง สามารถเก็บไว้ได้นาน

พริกอั่วยัดไส้หมูชุบแป้งทอด เมนูที่ใครไม่ชอบกลิ่นพริกก็สามารถกินได้ จะกินเป็นกับข้าวก็ได้ กินเล่นก็เพลิน วิธีทำก็ไม่ยาก เพียงแค่ปรุงรสหมู ยัดไส้พริก ชุบแป้งทอดก็ได้แล้ว

อาหารเหนือที่หลายคนคุ้นเคยกับเมนู จอผักกาด แกงผักกาดชนิดหนึ่งของชาวเหนือ บ้างก็เรียกเมนูนี้ว่า ผักกาดจอ หรือจอผักกาดเหนือ ซึ่งคำว่า "จอ" ในภาษาเหนือ หมายถึง ต้มผัก ส่วน "ผักกาด" มาจากคำว่า ผักกาดจ้อน หมายถึง ผักกวางตุ้งที่กำลังออกดอก สูตรนี้นำผักกาดจอมาต้มกับกระดูกหมูจนเข้าเนื้อเเละน้ำซุปกลมกล่อม เติมรสนัวจากถั่วเน่าเเผ่น จ่าวน้ำมันกระเทียมเจียวตอนสุดท้ายเพิ่มความหอมนัวให้มากยิ่งขึ้น เป็นเมนูต้องรับต้นปีใหม่ได้ดีทีเดียว

คนเมืองส่วนใหญ่เรียกกันสั้นๆว่า "เข้าต้ม" ถ้าใส่กล้วยน้ำว่าสุก "เข้าต้มกล้วย ถ้าใส่ถั่วลิส่งเรียก "เข้าต้มถั่วดิน"และถ้าโรยมะพร้าวขูดจะเรียก "เข้าต้มหัวหงอก" หรือที่รู้จักกันทั่วๆไปว่า ข้าวต้มหัวหงอก นั่นเอง นิยมทำทีละเยอะๆ หลายๆอันแล้วต้มพร้อมกันทีเดียวเพราะว่าใช้เวลาในการต้มนาน

น้ำเหมี้ยง เป็นอาหารตำรับล้านนาใช้หัวน้ำเหมี้ยง ซึ่งเป็นน้ำที่ได้จากตอนนึ่งเหมี้ยง (ใบชา) แล้วนำไปเคี่ยวจนข้นงวด คนเหนือใช้หัวน้ำเหมี้ยงในการปรุงอาหาร มีรสอูมามิและความฝาดนิดๆ จึงใช้ปรุงแต่น้อย เมนูน้ำเหมี้ยงนี้เป็นเครื่องจิ้มของคนเหนือ ใส่เนื้อหมูผัดกับเครื่องโขลก ได้แก่กระเทียม หอมแดง และกะปิ ผัดให้หอมแล้วจึงเติมน้ำต้มสุก ใส่หัวน้ำเหมี้ยง และใส่ข้าวคั่วเพื่อให้ความหอมและทำให้เครื่องจิ้มข้น หอมอร่อย กินจิ้มกับข้าวเหนียวนึ่ง แคบหมูและพริกแห้งทอด ลำแต้ๆเจ้า

ความพิเศษของข้าวต้มเมืองตากคือ เป็นข้าวต้มเสิร์ฟกับเกี๊ยวกรอบ ส่วนหมูสับนำไปผัดกับผงกะหรี่ ปรุงรส นำราดบนข้าวต้ม เลยเรียกข้าวต้มเมืองตากว่า 'ข้าวต้มผงกะหรี่'

ยวมหรืองวมเป็นผักพื้นบ้านแถบภาคเหนือตอนล่าง (อุตรดิษฐ์ แพร่ และตาก) มีฝักอ่อนรูปร่างคล้ายฝักกระถินแบนๆ ฝักสีเขียวอ่อนเนื้อบางๆ มีรสเปรี้ยวฝาด นิยมเอามากินเป็นผักลาบ ‘ส้า’ ซึ่งหมายถึงยำในภาษาเหนือ สูตรนี้ใส่เนื้อปลาทูโขลกจึงมีรสกลมกล่อม เค็ม เผ็ด เหมาะจะตัดกับรสเปรี้ยวของยวมอ่อนๆ

ขนมจีนน้ำหมู เมนูอาหารเหนือประจำจังหวัดเเพร่ โดยเสิร์ฟเส้นขนมจีนกับซุปกระดูกหมูรสนวลหวานเค็มน้ำปลาร้า หอมเครื่องสมุนไพรอย่างรากผักชี ข่าเเละตะไคร้ ต้มจนกระดุกหมูนุ่ม นิยมกินคู่กับผักลวกเเละน้ำพริกน้ำย้อย เป็นเมนูที่รสชาติไม่จัดจ้านเเต่อร่อยกลมกล่อม

แกงพื้นบ้านของชาวล้านนา น้ำแกงขลุกขลิกได้มาจากการต้มกระดูกหมูกับผักกวางตุ้งดอกจนเปื่อยนุ่ม เครื่องแกงมีเพียงหอมแดง กระเทียมและถั่วเน่าโขลกให้เข้ากัน ปรุงรสง่ายๆด้วยเกลือและน้ำมะขามเปียกเพื่อชูรสเล็กน้อย

ใครแอ่วเหนือเป็นต้องได้กินขนมจีนน้ำเงี้ยว ขนมจีนน้ำแกงแดง สีจัดจ้านแต่รสไม่เผ็ดอย่างที่คิด เพราะสีแดงมาจากมะเขือเทศ น้ำแกงรสกลมกล่อมรสกระดูกหมู มีแตะเปรี้ยวจากมะเขือสีดา ข้นคลั่กด้วยเนื้อหมูสับและเนื้อมะเขือเทศที่เปื่อยยุ่ย ที่สำคัญน้ำเงี้ยวต้องมีเลือดไก่และดอกงิ้ว ขนมจีนจานนี้ต้องมีผักเคียงอย่างถั่วงอก ผักกาดดอง พริกแห้งทอด

"น้ำพริกน้ำอ้อย" เป็นเครื่องจิ้มสำหรับผลไม้ที่มีรสเปรี้ยว เช่น มะม่วง มะปราง มะขาม หรือจะเรียกให้เข้าใจง่ายๆก็คือน้ำปลาหวานของภาคกลางนั้นเอง